Περιγραφή : Το μάθημα αποτελεί επέκταση των μαθημάτων γλώσσα και στοχεύει στην ενδυνάμωση των γνώσεων των φοιτητών για τις πρακτικές ενίσχυσης του φυσικού γραμματισμού στο νηπιαγωγείο..
Ειδικότερα, η ύλη του μαθήματος αναφέρεται στους στόχους και στις πρακτικές γραμματισμού στο νηπιαγωγείο. Μελετάται κριτικά το αναλυτικό πρόγραμμα κι εξηγούνται πρακτικές εμπλοκής των παιδιών σε αναγνωστικά και συγγραφικά γεγονότα.
Τέλος, στόχο του μαθήματος αποτελεί αφενός η βαθιά και κατανόηση των πρακτικών γραμματισμού στο νηπιαγωγείο και αφετέρου η ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών να σχεδιάζουν, να εφαρμόζουν και να αξιολογούν δραστηριότητες γραμματισμού στο νηπιαγωγείο.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:
• Να αναφέρει τους σκοπούς και τους επιμέρους στόχους των πρακτικών που πηγάζουν από τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα για τον πρώτο γραμματισμό
• Να διακρίνει και να αιτιολογεί τις διαφορές στις πρακτικές γραμματισμού σε διάφορα νηπιαγωγεία με βάση ποικίλα κριτηρίων
• Να αναφέρει και να εξηγεί τους στόχους και τις προτεινόμενες πρακτικές του αναλυτικού προγράμματος
• Να είναι σε θέση να σχεδιάζει και να εφαρμόζει δομημένες δραστηριότητες γραμματισμού (π.χ. ανάγνωση αφηγηματικών κειμένων, ανάγνωση βιβλίων πληροφοριών, ενίσχυση λεξιλογίου, κύκλοι συζήτησης, παραγωγή «γραπτών» κειμένων ή πολυτροπικών κειμένων σε ομάδες κ.ά.)
• Να είναι σε θέση να εντάσσει στα σχέδια εργασίας την επεξεργασία ποικίλων κειμένων
• Να είναι σε θέση να αξιολογεί ομαδικά και ατομικά και να μπορεί να σχεδιάσει δράσης παρέμβασης
• Να αξιοποιεί τις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την επικοινωνία, τη γλώσσα και το γραμματισμό
• Να μπορεί να καταγράφει και να αξιολογεί δραστηριότητες που οργανώνει ο ίδιος ή άλλοι
• Να αντιλαμβάνεται την «αποστολή» του για την ενίσχυση της πορείας εγγραμματισμού των παιδιών
Αξιολόγηση
Ι. Παρουσίαση βιβλιογραφικής έρευνας στο μάθημα (30%)
ΙΙ. Γραπτή Εργασία σχεδιασμού μιας θεματικής ενότητας για το νηπιαγωγείο με εστίαση στις δραστηριότητες γλώσσας και γραμματισμού (70%)
Περίγραμμα : • Αναλυτικό πρόγραμμα: οπτική για το γραμματισμό
• Ο γραμματισμός ως κοινωνική πρακτική. Περιστατικά γραμματισμού
• Ενίσχυση της ανάδυσης του γραμματισμού
• Οριζόντιοι και κάθετοι στόχοι για τη διδασκαλία της γλώσσας στο νηπιαγωγείο
• Κειμενοκεντρική προσέγγιση
• Δομημένες δραστηριότητες γλώσσας και γραμματισμού στο νηπιαγωγείου
• Η γλωσσική αγωγή στα σχέδια εργασίας
• Ενισχύοντας τις επικοινωνιακές και γλωσσικές ικανότητες παιδιών από διαφορετικά περιβάλλοντα, παιδία που έχουν ως μητρική άλλη από τη γλώσσα διδασκαλίας, παιδιά με ειδικές ανάγκες ή παιδιά που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες
• Αξιολόγηση προγράμματος γλωσσικής αγωγής