Μέθοδος διδασκαλίας:
Το μάθημα απαρτίζεται από τρίωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις. Στις αρχικές συναντήσεις γίνεται εκτενής παρουσίαση από τη διδάσκουσα στις διάφορες παραμέτρους της θεματικής «Πολιτισμικές σπουδές του σώματος». Κάθε συνάντηση ολοκληρώνεται με ανοιχτή συζήτηση γύρω από:
• από τη σχετική βιβλιογραφία με το θέμα της συνάντησης, την οποία έχουν ήδη συμβουλευτεί οι ΜΦ
• από τις προφορικές (ατομικές ή ομαδικές) παρουσιάσεις των ΜΦ πολιτιστικών έργων, κειμένων, οπτικοακουστικού υλικού, βιβλίων ή κριτικές επιστημονικών άρθρων, καθώς και
• από τυχόν προσωπικές εμπειρίες που οι ΜΦ επιθυμούν να καταθέσουν
Σε κάθε παρουσίαση των ΜΦ αφιερώνονται είκοσι (10-20) λεπτά, την οποία ακολουθεί καθοδηγούμενος σχολιασμός και συζήτηση. Όλες οι παρουσιάσεις αναρτούνται στον ειδικό ιστότοπο του μαθήματος (e-class) έτσι ώστε ο/η κάθε ΜΦ να ενημερώνεται για τη λοιπή ύλη του μαθήματος και το εύρος της βιβλιογραφίας. Στόχος είναι να αναπτυχθεί η αλληλεπίδραση και η συνεχής συζήτηση έτσι η ομάδα των ΜΦ να μπορεί να μάθει από το ευρύ φάσμα της επαγγελματικής τους εμπειρίας και της διεθνούς έρευνας.
Οι τεχνικές διδασκαλίας που θα χρησιμοποιηθούν επικεντρώνονται:
• στη χρήση πολυμέσων (multimedia) με εικόνες και ήχο
• στη χρήση εποπτικού υλικού (πολιτιστικά έργα από διαφορετικούς πολιτισμούς)
• στη διανομή έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού και
• σε βιωματικές δραστηριότητες
Τρόπος Αξιολόγησης
Οι ΜΦ οφείλουν να μελετούν πριν από κάθε μάθημα τη βιβλιογραφία που προβλέπεται στο αναλυτικό περίγραμμα του μαθήματος και είναι αναρτημένη στον ειδικό ιστότοπο (e-class). Στην αξιολόγησή τους, πέρα από τη συμμετοχή στο μάθημα, θα ληφθεί επιπλέον υπόψη:
• η περιληπτική παρουσίαση έντυπου ή οπτικοακουστικού υλικού (άρθρο, βιβλίο, βίντεο, εκπαιδευτικό υλικό κ.λπ.) με κείμενο εργασίας έκτασης μέχρι 300 λέξεις (20% του τελικού βαθμού),
• η εκτενής παρουσίαση (ατομική ή ομαδική) ενός ζητήματος από τις θεματικές του μαθήματος (κείμενο εργασίας 1500-3000 λέξεις), η οποία θα περιλαμβάνει και ένα περίγραμμα με τις βασικές αρχές που θα σχολιαστούν, καθώς και ιδέες/ ερωτήματα/ προβληματισμούς για συζήτηση. (Θα γίνεται ηλεκτρονική αποστολή της παρουσίασης σε όλους/ες τους/ις ΜΦ πριν την ημέρα της συνάντησης και ανάρτηση στο e-class (40% του τελικού βαθμού),
• η τελική εξέταση: γραπτές εξετάσεις (κείμενο 1000-1200 λέξεις). Αξιολογούνται ο τρόπος παρουσίασης του θέματος, η δόμηση της επιχειρηματολογίας και η χρήση της σχετικής βιβλιογραφίας του μαθήματος (40% του τελικού βαθμού).
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
• Bourdieu, P. (2002). Η Διάκριση: Κοινωνική κριτική της καλαισθητικής κρίσης. Αθήνα: Πατάκη..
• Brohm, J.M. (Ed.) (2001). Quel corps? Textes rassemblés. Paris: Éditions de la passion.
• Butler, J. (2009). Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
• Comar, P. (1993). Les images du corps. Gallimard.
• Csordas, T.J. (Ed.) (1990). Embodiment and Experience: The Existential Ground of Culture and Self. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cyrulnik, B. (1995). Η γέννηση του νοήματος. Αθήνα: Κάτοπτρο.
• Dietrich, K. (Ed.) (2002). Socialisation and the Social Change in Movement Culture and Sport. Copenhagen: Institute of Exercise and Sport Sciences, University of Copenhagen.
• Dietrich, K. (Ed.) (2001). How Societies Create Movement Culture and Sport. Copenhagen: Institute of Exercise and Sport Sciences, University of Copenhagen.
• Eichberg, H. (2010). Bodily Democracy. Towards a Philosophy of Sport for All. London: Routledge.
• Eichberg, H. (1998). Body Cultures. Essays on Sport, Space and Identity. London: Routledge.
• Elias, N., & Dunning, E. (1986). The Quest for Excitement. Sport and Leisure in the Civilizing Process. Oxford: Blackwell.
• Elias, N.S. (1997a). Η εξέλιξη του πολιτισμού. Τόμος Α΄: Ήθη και κοινωνική συμπεριφορά στη νεότερη Ευρώπη. Αθήνα: Νεφέλη.
• Elias, N.S. (1997b). Η εξέλιξη του πολιτισμού. Τόμος B΄: Κοινωνιογενετικές και ψυχογενετικές έρευνες. Αθήνα: Νεφέλη.
• Elias, N.S., & Dunning, E. (1998). Αθλητισμός και ελεύθερος χρόνος στην εξέλιξη του πολιτισμού. Αθήνα: Δρομέας.
• Foucault, M. (1993). Ιστορία της σεξουαλικότητας. Τόμος 3: Η μέριμνα για τον εαυτό μας. Αθήνα: Ράππα.
• Foucault, M. (1989). Ιστορία της σεξουαλικότητας. Τόμος 2: Η χρήση των απολαύσεων. Αθήνα: Ράππα.
• Foucault, M. (1978). Ιστορία της σεξουαλικότητας. Τόμος 1: Η δίψα της γνώσης. Αθήνα: Ράππα.
• Foucault, M. (1989). Επιτήρηση και Τιμωρία. Αθήνα: Ράππα.
• Huisman, B., & Ribes, F. (1992). Les Philosophes et le Corps. Paris: Dunod.
• Journal Body & Society http://bod.sagepub.com/
• Journal Theory, Culture & Society http://tcs.sagepub.com/
• Leseth, A.B. (2004). Culture of Movement. Walkers, Workers and Fitness Performers in Dar Es Salaam. Oslo: Norwegian University of Sport and Physical Education.
• Mauss, M. (2004). Κοινωνιολογία και ανθρωπολογία. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
• Mauss, M. (1934). Les techniques du corps. Journal de Psychologie, 32(3-4). Reprinted in Mauss, Sociologie et anthropologie, 1936, Paris: PUF
• Merleau-Ponty, M. (1964). Le visible et le invisible, texte tablie par C. LEFORT. Paris: Gallimard.
• Merleau-Ponty, M. (1945). Phénoménologie de la perception. Paris: Gallimard.
• Thomas, H. (1995). The first humans. The search for our origins. London: Gallimard.
• Vigarello, G. (2000). Το καθαρό και το βρόμικο. Η σωματική υγιεινή από τον Μεσαίωνα ως σήμερα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
• Vigarello, G. (1988). Une histoire culturelle du sport. Techniques d’hier et aujourd’hui. Paris: R. Lafont & Revue EPS.
• Vigarello, G. (1978). Le corps redressé. Histoire d’un pouvoir pédagogique. Paris: Pierre Delarge.
• Weiss, G., & Haber, F. (Eds.) (1999). Perspectives on Embodiment. The Intersections of Nature and Culture. London: Routledge.
• Αλεξιάς, Γ. (2006). Κοινωνιολογία του Σώματος: Από τον «άνθρωπο του Νεάτερνταλ» στον «Εξολοθρευτή». Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
• Αρώνη, Α. (2008). Κοινωνικές αναπαραστάσεις, πρακτικές και χρήσεις του σώματος. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ψυχολογίας.
• Βρετανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (2001). Η θέση του ανθρώπου στην εξέλιξη. Αθήνα: Αρσενίδη.
• Μακρυνιώτη, Δ. (Επιμ.) (2004). Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Αθήνα: νήσος.
• Μπλάν, Μ. (1995). Οι κληρονόμοι του Δαρβίνου. Η εξέλιξη σε μετάλλαξη. Αθήνα: Στάχυ.
• Παναγιωτίδου, Α. (2010). Η κοινωνική διάσταση του σώματος στο διαδίκτυο. Το δυνητικοποιημένο σώμα στην περίπτωση του cybersex με τη χρήση chat επικοινωνίας. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ψυχολογίας.
• Πουρκός, Μ. (Εισ., Επιμ.) (2008). Ενσώματος Νους, Πλαισιοθετημένη Γνώση και Εκπαίδευση: Προσεγγίζοντας την ποιητική και τον πολιτισμό του σκεπτόμενου σώματος. Αθήνα: Gutenberg.